Anayasa Mahkemesi (AYM), “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme” suçunu düzenleyen hükmü oybirliğiyle iptal etti.
“Örgüt adına işlenen suç” kavramından ne anlaşılması gerektiğine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği ve işlenen suçlar arasında bir ayrım yapılmadığı belirtilen kararda, “Niteliğine ya da ağırlığına bakılmaksızın, herhangi bir suçun örgüt üyesi olmayan bir kişi tarafından bir örgüt adına işlendiği değerlendirildiğinde, kişiler ayrıca örgüte üye olma suçundan da cezalandırılmaktadır. Bu durum son derece ağır bir itham ve ceza öngören bir suçun kapsamını ölçütleri belirsiz olacak biçimde genişletmektedir. Yargı makamlarının da örgüt adına işlenen suç kavramını her somut olayın özelliklerine göre farklı yorumladıkları ve belirliliğin yargısal yorumla da sağlanamadığı anlaşılmaktadır” denildi.
‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ’
Örgüte üye olmayan ancak örgüt adına suç işleyen birinin örgüt üyesi olarak cezalandırıldığına işaret edilen kararda, düzenlemenin “örgüt adına suç işleyen kimsenin örgüt üyelerine göre daha ağır cezalarla karşılaşmasına neden olduğuna” dikkat çekildi.
Kararda, “Örgüt adına kavramının belirsizliğinden kaynaklı geniş yorumu nedeniyle kuralla ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı ya da örgütlenme veya din ve vicdan özgürlüğü gibi temel haklar üzerinde güçlü bir caydırıcı etki yaratılmaktadır” ifadeleri kullanıldı. Düzenlemenin “kamu otoritesinin keyfi uygulamalarını önleyecek şekilde belirli ve öngörülebilir nitelikte olmadığı, bu yönüyle kanunilik şartını taşımadığı da belirtildi.
Anayasanın 153. maddesinde, “İptal kararları geriye yürümez” hükmü bulunuyor. Bu nedenle iptal kararı, yürürlüğe girdiği andan itibaren geçerli olacak. Bu suçtan ceza alanların cezaları ise devam edecek.
‘TBMM DÖRT AY BEKLEMEMELİ’
Yargıtay Onursal Daire Başkanı Hamdi Yaver Aktan, düzenlemenin kanunilik şartı taşımadığını söyledi. Kararın dört ay içinde yürürlüğe gireceğine işaret eden Aktan, “TBMM, dört ay beklemeden kanun çıkarmalı” dedi.
Düzenleme kapsamındaki infazların durdurulması çağrısı yapan Aktan, “dört ay beklenmesi mağduriyete sebebiyet verebilir. TBMM, hemen kanun çıkarabilir. Yeni kanun lehe ise mahkemeler tarafından dikkate alınması gerekir. Yeni kanun ile eski kanun arasında uyarlama yargılaması mahkemeler tarafından yapılmalı” diye konuştu. Aktan, dört ay içinde yeni yasa çıkmazsa cezaevinde olanların tahliye edileceğine dikkat çekerek, “Bütün mesele dört ay içinde yasanın çıkarılması ve uyarlama yargılaması yapılmasıdır. Mağduriyet yaratmamak adına cezaevindekiler için infazın durdurulması gerekir” ifadelerini kullandı.
